Z punktu widzenia Ajurwedy okres jesienny jest czasem doszy vaty, czyli żywiołu powietrza i eteru. Po upalnym lecie, w którym dominuje pitta (ogień i woda), nadchodzi okres, który wspiera wszystko, co w nas zimne, lekkie, suche i ruchliwe.
Aby zrównoważyć te tendencje, zaleca się stosowanie ciepłej, bardziej pożywnej, tłustej diety bogatej w białko i tłuszcze, stosowanie pobudzających przypraw oraz delektowanie się słodkim, kwaśnym i słonym smakiem. Odpowiednie są również produkty mleczne (najlepiej w jakości ekologicznej) oraz większość orzechów i nasion. Unikać należy jedzenia surowych warzyw, zimnych i mrożonych potraw oraz gorzkich, gorących i cierpkich smaków. Nie poleca się lekkich i chłodnych warzyw, takich jak brokuły, kapusta, kalafior, ziemniaki, kiełki, sałata i suszone owoce. Z owoców nadają się gotowane jabłka, śliwki, banany, winogrona, daktyle, figi. Z warzyw marchew, buraki, cebula, dynie, bataty (słodkie ziemniaki). Z olejów odpowiednie są oliwa, migdał, sezam i ghee (masło klarowane). Z przypraw preferowany jest kardamon, cynamon, gorczyca, bazylia, czarny pieprz, imbir, kurkuma i gałka muszkatołowa.
Aby wesprzeć odporność i mieć wystarczającą ilość energii, Ajurweda zaleca przyjmowanie Chyawanprash, tradycyjnego eliksiru ziołowego oraz ajurwedyjskiego zioła Ashwagandha, które wspomaga układ nerwowy, uspokaja umysł i poprawia sen.
Każda osoba rodzi się z unikalną kombinacją tych trzech podstawowych dosz (vata, pitta i kapha) i dlatego życie każdego wygląda nieco inaczej. Aby dowiedzieć się, która z dosz dominuje w twoim przypadku, możesz wykonać orientacyjny test dosz, a następnie postępować zgodnie ze szczegółowymi zaleceniami zgodnie z otrzymanym indywidualnym stosunkiem dosz:
-
jeśli masz przewagę doszy VATY, to jesienią szczególnie konieczne jest zrównoważenie zasady suchej i zimnej vata. Dlatego utrzymuj ciało w cieple, odpowiednio je smaruj, jedz tłuste pożywienie i używaj rozgrzewających przypraw, takich jak: kardamon, cynamon, imbir, goździki, pieprz i inne. Skorzystaj również z: dojrzałych bananów, pomarańczy, grejpfrutów, śliwek, marchwi, dyni, szparagów, brązowego ryżu, komosy ryżowej, fasoli, masła orzechowego, migdałów, orzechów nerkowca, orzechów włoskich, sezamu i słonecznika oraz mielonych produktów mlecznych, takich jak masło, ser, jogurt, śmietana, twarożek i ghee.
-
Jeśli masz przewagę doszy PITTY, chłodniejsza jesienna pogoda będzie dla Ciebie ulgą i okazją do złagodzenia żywiołu ognia w Twoim ciele. Pomagają w tym np.: gruszki i jabłka, awokado, kokos, daktyle, figi, ogórki, cukinia, fasola mung, tofu, miękkie sery, mleko czy jogurt. Z przypraw: koper, kminek, kolendra, kurkuma czy kardamon.
- Z przewagą doszy KAPHA, która jest głównie ziemista i wilgotna, będziesz w stanie wykorzystać suchy, lekki i poruszający aspekt jesieni, aby zrównoważyć doszę kapha. Dlatego warto zachować ostrożność przy spożywaniu tuczącej, bardziej ziemistej diety, która jest zalecana w przypadku doszy vaty lub pitta, ponieważ u kaphy daje niepożądany efekt uziemiający. Odpowiednimi pokarmami są: morele, brzoskwinie, szparagi, buraki, gotowana marchewka, rośliny strączkowe, ryż basmati, kukurydza, zielone strąki, pestki słonecznika i dyni. Możesz też pozwolić sobie na surowe warzywa i skosztować wielu pobudzających przypraw, w tym tych gorących.
